Jak zmienić encję light na switch

prawidłowy kod (były złe wcięcia ale pewnie je poprawiłeś)

switch:
 - platform: template
   switches:
      wylacznik:
        value_template: "{{ is_state('light.wentylator', 'on') }}"
        turn_on:
          service: light.turn_on
          data:
             entity_id: light.wentylator
        turn_off:
          service: light.turn_off
          data:
            entity_id: light.wentylator

i działa tzn. wygenerowana encja jest z domeny switch
light_to_swich_Screenshot 2021-11-04 at 20-46-32 Narzędzia deweloperskie - Home Assistant
a jeśli chodzi o sensor to pewnie też coś się da wymyślić, tylko podaj przykład jakiejś działającej encji
generalnie to coś tu nie gra bo kod jest dosłownie skopiowany z przykładu w dokumentacji i ten kod działa (i z tego co kojarzę zawsze działał)

sensor:

  - platform: history_stats
    name: Wentylator dzisiaj
    entity_id: switch.wylacznik
    state: "on"
    type: time
    start: "{{ now().replace(hour=0, minute=0, second=0) }}"
    end: "{{ now() }}"

OK podejrzewam, że znam przyczynę
masz linijkę

default_config:

na początku configuration.yaml ?