Dzięki za odpowiedź.
Nie było moją intencją urażenie kogokolwiek i nie cwaniakuję. Po prostu w pewnym momencie szlag mnie trafia że muszę wyważać otwarte drzwi nie z braku własnych chęci i wygody a z powodu beznadziejnej dokumentacji. Dokumentacji stworzonej jak podejrzewam przez programistów dla programistów - tak jak kiedyś pisałem im się wydaje że startuje się ze sporym zasobem wiedzy w programowani (najlepiej z doskonałą znajomością C++) i podstaw nie trzeba tłumaczyć. Stąd też żałosny poziom opisu na stronie ESPHOME - i co ja z tego mam sobie wymyśleć jako człowiek na początku podróży:
binary_sensor.is_on / binary_sensor.is_off Condition
In some trigger:
on_…: if: <----------------- a w te kropki to co sobie mam wstawić
condition: # Same syntax for is_off
binary_sensor.is_on: my_binary_sensor
i sie zaczyna poszukiwanie działających przykładów, składni która działa i żmudna analiza co ktoś wstawił za te durne kropki - po dłuższej chwili i przeszukaniu 50 stron okazuje się że można tam wstawić on_press, on_release itp
Tylko programista nie wpadł na to że można napisać 3 przykłady i mnóstwo osób będzie miało z górki.
Dlatego staram się pisać na forum jako ostateczność ale w głębi serca nie godze się na takie podejście do sprawy - dla mnie jest to po prostu partacka dokumentacja.
Potem się okazuje że ten YAML to taki YAML ale nie do końcaa YAML bo to taki YAML do HA.
A teraz zastanówcie się ile sami swojego życia zmarnowaliście na takie “wyważanie otwartych drzwi”
P.S. Po przerzuceniu kolejnych 50 stron okazuje się że wyrażenie on_boot: MUSI BYĆ umieszczone na samej górze zaraz po esphome: a nie może być już po definicji rodzaju płytki esp32 bo sypie błędami - niech mi ktoś znajdzie gdzie na stronie ESPHOME jest to wyraźnie napisane.
P.S.2 A na koniec dodam że znalazłem po kolejnych 50 stronach i jest opcja która pokazuje stan binary_sensor po restarcie, dodam więcej - jest opisana w dokumentacj, dodam więcej - pomimo tego nie trafiłem w żadnym przykładzie na jej użycie, a nazywa się “publish_initial_state: true”
I tak ostatecznie na zadane pytania odpowiedziałem sobie sam - mam nadzieję że komuś jeszcze moja odpowiedź się przyda